ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΒΑΘΜΙΔΑΣ ΤΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑ

Σχετικά με την κατάργηση των Λεκτόρων
Δημήτρης Ζώης
Λέκτορας
Πανεπιστήμιο Πάτρας
dzois@upatras.gr

Οι Λέκτορες σε όλα τα Πανεπιστήμια (μαζί με όσους είναι υπό διορισμό) είναι περίπου μεταξύ των 2000 (δύο χιλιάδες) και 2500 ατόμων (ίσως και περισσότεροι/ρες). Ηδη για τους δημοσίους υπαλλήλους "διαρρέουν" ότι θα γίνουν απολύσεις. Το ίδιο λέει και η τελευταία έκθεση των υπαλλήλων της Τρόϊκας (για απόλυση μετά από έναν χρόνο "εφεδρείας"). Γιατί λοιπόν να μην απολύσουν και τους Λέκτορες; Ο στόχος μας λοιπόν πρέπει να είναι η βαθμίδα να μην καταργηθεί αλλά να αναβαθμιστεί.

Με τον Ν.1268/1982 για την αναβάθμιση των Πανεπιστημίων θεσμοθετήθηκε το ΔΕΠ στο οποίο περιλαμβάνεται και η βαθμίδα του Λέκτορα ενώ με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις η βαθμίδα αυτή καταργείται. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στον Καναδά (με διαφορές) και σε άλλες προηγμένες χώρες όπου η βαθμίδα υφίσταται δεν γίνεται καμία προσπάθεια αναβάθμισης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσω της κατάργησης της βαθμίδας αυτής. Πρέπει επομένως το Υπουργείο να αιτιολογήσει για ποιό λόγο η βαθμίδα αυτή καταργείται και πως η κατάργησή της θα αναβαθμίσει το Πανεπιστήμιο.

Από τον Ν.1268/1982 μέχρι σήμερα οι Κυβερνήσεις (του ΠΑΣΟΚ κυρίως αλλά και της ΝΔ) υποβαθμίζουν σταθερά με διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις την βαθμίδα του Λέκτορα. Η πρώτη υποβάθμιση (και η αρχή του κακού) ήταν η θεσμοθέτηση του ονόματος Λέκτορας και όχι Δόκιμος Καθηγητής που προέβλεπε το σχέδιο νόμου για τον Ν.1268/1982 που δόθηκε στην δημοσιότητα. Επόμενα τρανταχτά παραδείγματα είναι, οι ρυθμίσεις ότι οι Λέκτορες δεν κάνουν αυτοδύναμη διδασκαλία και δεν επιβλέπουν ως κύριοι επιβλέποντες διδακτορική διατριβή (Ν.2083/1992 από την ΝΔ), η ρύθμιση ότι για τα υπηρεσιακά τους θέματα προσφεύγουν στο Διοικητικό Εφετείο και όχι στο ΣτΕ (ρύθμιση ΠΑΣΟΚ το 2001) όπως όλα τα άλλα μέλη ΔΕΠ κλπ.

Μετά από αυτά ακόμη και το ΣτΕ (http://tapantaeinaixrima.blogspot.com/2008/04/blog-post.html) διαχωρίζει τα μέλη ΔΕΠ σε ΚΥΡΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (Καθηγητές, Αναπληρωτές Καθηγητές) και ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (Επίκουροι Καθηγητές, Λέκτορες).

Το αποτέλεσμα αυτής της υποβάθμισης είναι ότι ενώ η προσφορά (και τα προσόντα;) των Λεκτόρων στο διδακτικό και στο ερευνητικό έργο είναι ίση ή και μεγαλύτερη πολλές φορές από την προσφορά των υπόλοιπων βαθμίδων του ΔΕΠ να προτείνεται η κατάργησή τους, δηλ. τους υποβαθμίζουμε σταδιακά και μετά με το επιχείρημα ότι είναι υποβαθμισμένοι τους καταργούμε. Οι προφανής στόχος της κατάργησης είναι οι διδάσκοντες "Λέκτορες" που θα διαδεχθούν τους υφιστάμενους Λέκτορες να είναι περισσότερο υποβαθμισμένοι από τους νυν υπηρετούντες.

Επειδή υπάρχει η βαθμίδα του Λέκτορα είναι δυνατόν να αναπαραχθεί και ανανεωθεί η Ανώτατη Εκπαίδευση από επιστημονικό προσωπικό το οποίο δημιουργείται στην Ελλάδα και δεν "εισάγεται" μόνο από το εξωτερικό. Με την κατάργηση της βαθμίδας αυτής δεν θα υπάρχουν κίνητρα για τους αποφοίτους των Ελληνικών Πανεπιστημίων να παραμείνουν στα Ελληνικά Πανεπιστήμια για διδακτορικές σπουδές. Η μετάβαση στο εξωτερικό θα είναι η μόνη διέξοδος για την μελλοντική διεκδίκηση θέσης μέλους ΔΕΠ στα Ελληνικά ΑΕΙ. Επομένως θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα για τις μεταπτυχιακές σπουδές στα ΑΕΙ δηλ. έλλειψη ικανού αριθμού ατόμων που θα επιθυμούν να κάνουν διδακτορικό καθώς και χαμηλότερο επίπεδο φοιτητών οι οποίοι τελικά θα γίνονται μεταπτυχιακοί. Με την κατάργηση δηλαδή της βαθμίδας του Λέκτορα θα υπάρξει και υποβάθμιση των μεταπτυχιακών σπουδών στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο.

Ακόμη ένα ουσιαστικό στοιχείο του σχεδίου νόμου που "διαρρέεται" στην δημοσιότητα είναι η επαναφορά / επιστροφή στο καθεστώς της Εδρας (ήδη έχει με την βοήθεια όλων των νόμων από τον Ν.1268/1982 αντικατασταθεί επαξίως από τον θεσμό του Εργαστηρίου) με την Σχολή ως κύρια μονάδα του Πανεπιστημίου και την κατάργηση Τμημάτων και Τομέων.

Ο συντονισμός των Εδρών από τις Σχολές για να δημιουργηθούν προγράμματα σπουδών (χωρίς την παρέμβαση Τμημάτων και Τομέων) θα απαξιώσει επιστημονικά τελείως το Πανεπιστήμιο. Πιστεύω επομένως ότι το αποτέλεσμα θα είναι όχι η αναβάθμιση του Πανεπιστημίου αλλά η πλήρης υποβάθμισή του σε μετα-λυκειακή μονάδα γρήγορης κατάρτισης.

Επομένως επειδή είμαι σίγουρος ότι η κατάργηση της βαθμίδας του Λέκτορα θα υποβαθμίσει παρά θα αναβαθμίσει την Πανεπιστημιακή εκπαίδευση και έρευνα θα πρότεινα τα εξής :

Την ΜΗ κατάργησή της βαθμίδας του Λέκτορα αλλά την αναβάθμισή της με τις ακόλουθες παρεμβάσεις στο νομοθετικό πλαίσιο που την διέπει :

1) Μετονομασία της βαθμίδας του Λέκτορα με τρόπο που να μην διαχωρίζεται ονομαστικά από τις άλλες βαθμίδες του ΔΕΠ.

2) Να δοθεί ξεκάθαρα στη βαθμίδα του Λέκτορα το δικαίωμα αυτοδύναμης διδασκαλίας σε προπτυχιακό επίπεδο όπως υπάρχει ξεκάθαρα το δικαίωμα αυτοδύναμης διδασκαλίας σε μεταπτυχιακό επίπεδο.

3) Να αποκτήσει ο Λέκτορας το δικαίωμα επίβλεψης διδακτορικής διατριβής ως κύριος επιβλέπων.

4) Να δοθεί η δυνατότητα μονιμοποίησης στη βαθμίδα του Λέκτορα μετά από εύλογο χρονικό διάστημα από τον αρχικό διορισμό σε αυτή.

Οι ρυθμίσεις που προτείνω θα αναβαθμίσουν την βαθμίδα του Λέκτορα και θα συμβάλλουν στην αναβάθμιση του Πανεπιστημίου προσελκύοντας αρκετούς νέους επιστήμονες οι οποίοι βρίσκονται στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό, είναι διδάκτορες, έχουν αξιόλογο έργο και μπορούν να βοηθήσουν αποφασιστικά στην κατεύθυνση αυτή.

Οσοι πιστεύουν ότι πρέπει να ζητήσουμε την μη κατάργηση της βαθμίδας αλλά την αναβάθμισή της ας επικοινωνήσουν μαζί μου.